Co warto na początek wiedzieć o stresie
Skąd bierze się stres?
Ze wzrostu tempa życia, zwiększenia ilości obowiązków, nagromadzenia zbyt dużej dawki informacji napływających do nas z wielu źródeł, braku czasu na odpoczynek, aktywny odpoczynek, poświęcaniem coraz większej ilość czasu na pracę, brak zachowania równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym, sięganiem do coraz większej liczby używek dodatkowo pobudzających nasz organizm do szybszych i bardziej intensywnych działań, niepowodzeniami w realizowaniu wyznaczanych sobie celów, spełnianiem wymagań i realizowaniem celów innych.
Reakcja na stres obejmuje zmiany myślenia, modyfikację zachowań oraz zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu. Stres może wywoływać zawroty, bóle i szumy w głowie, przyśpieszenie akcji bicia serca, bóle brzucha, pleców, spocenie dłoni, obgryzanie paznokci, ucieczkę w używki tj. alkohol, kłopoty z pamięcią, trudności z koncentracją, negatywne myślenie, odizolowanie się od innych, stany depresyjne, irytację, zaburzenia snu czy przygnębienie.
Z punktu długości występowania stresu, działania na nas i naszej reakcji możemy wyróżnić stres nagły i chroniczny, stres w aspekcie pozytywnym i negatywnym, dystres i eustres, o którym pisał Hans Selye czyli stres zły i dobry. Stres zły jest ciężki i trwa długo, wywołując dezorganizację działania i stres dobry, który prowadzi do rozwoju osobowości pomimo chwilowego dyskomfortu.
Aspekt pozytywny stresu mobilizuje, zwiększa energię, pozwala pokonywać przeszkody.
Aspekt negatywny wywołuje negatywne emocje tj. strach, lęk, wrogość, powoduje apatię, niepokój, niezdolność do skutecznego działania, dolegliwości fizyczne, może także doprowadzić do chorób psychosomatycznych: astmy oskrzelowej, choroby niedokrwiennej serca, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, nadczynności tarczycy, chorób skórnych, zapalenia jelita grubego i niektórych form otyłości. Może też być przyczyną obniżenia odporności organizmu, zaburzeń miesiączkowania, zaburzeń potencji, rozwoju nowotworów, zaburzeń w trakcie trwania ciąży , o czym pisali m.in. Andrzej Steciwko, Agnieszka Mastalerz – Migas.
Dobra wiadomość jest taka, że reakcja na stres i stopień nasilenia są różne dla każdego z nas. Twój poziom reaktywności uzależniony jest od stanu Twojego zdrowia fizycznego, relacji z innymi, możliwości otrzymania wsparcia, ilości zmian w Twoim życiu, ilości obowiązków, ilości przeżyć traumatycznych, które dotknęły Cię w ciągu życia.
Jak można przeczytać u Niny Ogińskiej – Bulik, Zygfryda Juczyńskiego osoby niecierpliwe, wrogo nastawione do otoczenia, agresywne, żyjące w pośpiechu, nadmiernie rywalizujące, dążące do celu za wszelką cenę są bardziej narażone na wystąpienie stresu i jego zwiększone nasilenie.
Płynie stąd prosty wniosek, bądź bardziej cierpliwy/cierpliwa i spokojny/spokojna. Wyciszaj swoje emocje poprzez różne rodzaje aktywności: joga, fitness, bieganie, rysunek, muzyka, wizualizacja, medytacja, relaksacja, znajdź czas dla siebie, dla swojego hobby, pozbądź się myśli negatywnych, uśmiechaj się, pamiętaj o odżywianiu organizmu, odpowiedniej ilości snu, dbaj o dobre relacje z innymi, znajduj równowagę pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym, nie bierz na siebie zbyt wielu obowiązków, pamiętaj, że nie wszystko co robisz musi być idealne, wystarczy, że będzie dobre, ciesz się sukcesami swoimi i innych, celebruj je, rozważaj każdą sytuację jako możliwość rozwoju, znalezienia nowych możliwości, nowych strategii działania, skutecznych strategii, proś o pomoc i działaj.
Myśląc o stresie musisz pamiętać także, że są sytuacje stresowe, na które nie masz wpływu w momencie zdarzenia, występują poza kontrolą, nie możesz ich uniknąć, przewidzieć, dlatego musisz zwalczać już pierwsze objawy, aby nie dopuścić do sytuacji przerodzenia się stresu nagłego w stres chroniczny. Wtedy już praca ze stresem jest bardziej skomplikowana i czasochłonna. Poza tym w takich sytuacjach stres ma duży wpływ na zdrowie, którego potrzebujesz do pokonania stresu. Twoja kondycja fizyczna i psychiczna ma decydujące znaczenie w radzeniu sobie ze stresem. Stąd biorą się Twoje myśli, Twoja interpretacja sytuacji, często też przekonania. Z jednej strony mogą pogrążyć Cię w sytuacji stresowej i nadać jej bardzo niekorzystny przebieg. Z drugiej jednak strony mogą pomóc opanować Ci sytuację i zmienić stan, w którym się znalazłeś/znalazłaś. Zależy od tego, czy skoncentrujesz się na myślach popychających Cię do działania czy nie.
Warto abyś pamiętał/pamiętała, że jest tylko jeden rodzaj sytuacji obiektywnie rodzącej stres. Jest to sytuacja zagrożenia życia i zdrowia Twojego i Twoich bliskich.
A w ogóle to czym jest stres?
Jest Twoją reakcją na przeszkody, niebezpieczeństwa, blokady, nowe sytuacje życiowe, zmiany, silnie działające na Ciebie bodźce zewnętrzne i wewnętrzne, które decydują o charakterze Twoich działań. Mówiąc inaczej, to reakcja organizmu, zmiany fizyczne i psychiczne, na działanie czynnika zewnętrznego lub wewnętrznego, zmierzające do przywrócenia równowagi.
Mówiąc o stresie pamiętaj, o jego pozytywnym i negatywnym aspekcie. O tym, że z jednej strony dzięki stresowi masz możliwość przystosowania się do życia i do zmian, które ciągle Ci towarzyszą. Jesteś też w stanie zmobilizować się do radzenia sobie w trudnej dla Ciebie sytuacji. Z drugiej zaś strony stres może spowodować spadek energii, brak chęci do działania, doprowadzić do wyczerpania Twojego organizmu i być przyczyną pogorszenia się Twojego stanu fizycznego i psychicznego.
Podsumowując ceń swój czas, utrzymuj dobre relacje z bliskimi, rodziną, przyjaciółmi, dbaj o swoje zdrowie, pracuj rozsądnie, bądź spokojniejszy/spokojniejsza, bardziej cierpliwy/cierpliwa, dbaj o siebie i swój stan emocjonalny.